Eksploratorzy

Pałac w Baranowicach będzie cieszył oko
Iwona Sobczyk 2009-06-22, ostatnia aktualizacja 2009-06-23 07:57

Żorski pałac powstał w XVII wieku, ale ostateczny kształt zyskał dopiero dwa wieki później za sprawą barona Emila von Duranta, starosty powiatu rybnickiego, rycerza zakonu joannitów, pana na Baranowicach i Osinach. Właściciel pałac rozbudował, nadając mu rys klasycystyczny. Odnowioną siedzibę otoczył rozległym pięknym parkiem, który stał się ulubionym miejscem przechadzek jego żony Charlotty.

Po pierwszej wojnie światowej odkupiła go spółka akcyjna Giesche i przekształciła w ośrodek wczasowy dla górników, a w latach 50. budynek zajęła szkoła podstawowa. - Dopóki działała, pałac był utrzymywany w stosunkowo niezłej formie. W latach 90. szkołę przeniesiono do nowej siedziby, a pałac sprzedano prywatnym inwestorom. Wtedy zaczęła się jego degeneracja - mówi Jan Delowicz, historyk z żorskiego muzeum. Pierwszy inwestor zbankrutował, kolejny naciskany przez konserwatora zabytków wyremontował dach budynku i na tym poprzestał. Rok temu Żory odkupiły więc od niego kompleks za 1,3 mln zł.

- Chociaż Żory to średniowieczne miasto, mamy niewiele zabytków. Miasto zostało prawie zrównane z ziemią w czasie II wojny światowej. Bardzo zależy nam na tym, żeby ocalić to, co się zachowało - mówi Dorota Marzęda, rzeczniczka magistratu.

Dzisiaj park pełen pomników przyrody i pałac są w fatalnym stanie. - Remont dachu przeprowadzony przez ostatniego właściciela to była partyzantka. Polegał na położeniu nowej dachówki na starej, zbutwiałej więźbie dachowej. Wszystko trzeba zaczynać od początku - mówi Józef Dziendziel, pełnomocnik prezydenta ds. infrastruktury. Dach to nie jedyny problem. Właściwie nie ma rzeczy w pałacu, której nie trzeba by wyremontować. - Izolacja fundamentów, osuszanie murów, stropy, posadzki, fasada - to wszystko jest do zrobienia. Ze starego pałacu zostaną tylko zewnętrzne mury, resztę trzeba rekonstruować - mówi Dziendziel.

Koszt całej inwestycji magistrat szacuje na 11,6 mln zł. Na razie z miejskiej kasy wyłożono 200 tys. zł na wykonanie inwentaryzacji pałacu i parku. Przygotowywana dokumentacja pozwoli opracować dokładny projekt rekonstrukcji. - Zaapelowaliśmy też do mieszkańców, którzy mają stare zdjęcia pałacu, o ich wypożyczenie. Taki materiał jest nam bardzo potrzebny - mówi Marzęda.

- Ten rok poświęcamy na prace projektowe. We wrześniu zamierzamy złożyć pierwszy wniosek o dofinansowanie renowacji ze środków unijnych. W styczniu wystąpimy o środki do wojewódzkiego konserwatora zabytków - dodaje rzeczniczka. W przyszłości zabytkowy kompleks mógłby pełnić funkcje kulturalno-konferencyjne.

Rodzina von Durant pochodziła z Szampani, po 1689 r. osiadła w Brandenburgi. We Francji pozostały dwie linie rodowe, m. in. w Langwedocji koło Tuluzy, majątki Senegas i Trevisy jeszcze w XIX wieku. W Brandenburgi von Duratowie posiadali dobra Strubenberg / Struwenberg /. Na Górnym Śląsku początkowo w powiecie rybnickim posiadali Baranowice od 1810r., Osiny od 1811 r., Szoszowy i Nowy Dwór. W 1877 r. od Edwarda Kuschela zakupili Wielowieś w powiecie toszecko - gliwickim, do której dodali na pocz. XX wieku Błażejowice i Sieroty, łącząc te trzy dobra w jeden majątek. W latach 20-tych XX wieku majątek ten dzierżawiła spółka "Agricultura AG". W latach 30-tych majątek objęło "Oberschlesische Landesgesellschaft G.m.b.H." które w końcu go rozparcelowało. W posiadaniu rodziny były jeszcze dobra Wolfshayn na Dolnym Śląsku.

Pod znakiem zapytania stoi sprawa remontu w Pałacu w Baranowicach. Pieniędzy nie przyznano bowiem na ratowanie klasycystycznego zabytku, będącego w wyjątkowo fatalnym stanie.

Siedemnastowieczna siedziba rodu von Trach wraz z okolicznym parkiem miała stać się przyjemnym miejscem do spędzania czasu. Budowla miała być również jednym z reprezentatywnych punktów na trasie nowych ścieżek rowerowych wokół Żor, o którym to projekcie pisaliśmy w zeszłym tygodniu. Miasto oszacowało, że na remont obiektu, który wykupiło w ostatnim czasie, potrzeba aż 12 milionów złotych. Niestety, Unia nie przyznała dotacji na jego odbudowę.

Antywizytówka miasta

Jak się okazało, problematycznym stało się samo położenie pałacu w zielonej części miasta. Konkurs, w jakim miasto wystartowało, dotyczył bowiem rewitalizacji obszarów zdegradowanych. A ponieważ władz Żor nie stać na tak gruntowną modernizację budynku, zdecydowano jedynie wymienić dach oraz zabezpieczyć okna i drzwi budowli przed wtargnięciem do niej wandali. To na razie wszystko, na co możemy liczyć.

Jest to dość smutna perspektywa, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że władzom marzył się kompleks pałacowo-parkowy, który stałby się prawdziwą wizytówką miasta. Pałac i okalający go park miały być miejscem spotkań mieszkańców i artystów, organizacji plenerów malarskich, fotograficznych, wystaw i koncertów. Co więcej, na terenie parku planowano utworzenie profesjonalnego pola golfowego, a wsamym budynku: hotelu, sal koncertowych i konferencyjnych, restauracji oraz winiarni. Remont w obiekcie miał potrwać rok. Zamiast tego, przez najbliższe lata pałac nadal będzie stanowił antywizytówkę na naszej mapie. (...)

Wygląda jednak na to, że pałac dostanie drugą szansę : http://zory.naszemiasto.pl/artykul/galeria/palac-w-baranowicach-doczeka-sie-remontu-za-20-milionow,2191644,t,id.html

P.S. Widzę, że się fotki nie wyświetlają. Popracuję nad tym w najbliższym czasie

P.S. Widzę, że się fotki nie wyświetlają. Popracuję nad tym w najbliższym czasie

Trochę Ci zeszło

Zawsze do usług
A zdjęcia jak zwykle zjadł fotosik...

Nie zapisałem ich na żadnym nośniku, a komp na którym je trzymałem szlag trafił.